การฝึกอบรมลูกเสือสำรอง ไม่ใช่เป็นการสอนแบบครูกับนักเรียนอย่างในชั้นเรียน ผู้กำกับกองลูกเสือสำรองจึงไม่ได้ทำตัวเป็นครูของเด็ก แต่ปฏิบัติตนเปรียบเสมือนพี่เลี้ยงของเด็ก
พิธีเปิดประชุมกองลูกเสือสำรอง
พิธีเปิดประชุมกองลูกเสือสำรอง มีลำดับขั้นตอนการเปิดประชุมกองลูกเสือสำรอง ดังนี้ แกรนด์ฮาวล์ – เชิญธงขึ้น – สวดมนต์ – สงบนิ่ง – ตรวจ – แยก
แกรนด์ฮาวล์ ผู้กำกับกองลูกเสือสำรองยืนอยู่หน้าเสาธงห่างจากเสาธงพอสมควร เพื่อเรียกลูกเสือสำรองมาทำแกรนด์ฮาวล์ โดยรองผู้กำกับลูกเสือสำรองยืนอยู่หลังผู้กำกับลูกเสือสำรองและนอกวงกลม
- หลังจากทำแกรนด์ฮาวล์ลูกเสือทุกคนอยู่ในท่าตรง
เชิญธงขึ้น ให้จัดลูกเสือที่เป็นหมู่บริการหรือทำหน้าที่หมู่บริการสองคนเป็นผู้เชิญธง ให้เดินเข้าไปห่างจากเสาธงประมาณ 3 ก้าว ทั้งสองคนแสดงความเคารพท่าวันทยหัตถ์-ลดมือลง จากนั้นคนที่อยู่ขวามือก้าวไปข้างหน้า 2 ก้าว ยืนเท้าชิด แก้เชือกที่ผูกเสาธงออก ถอยหลังกลับมายืนที่เดิม แยกเชือกธงเส้นที่จะชักขึ้นให้คนที่อยู่ทางซ้ายมือถือไว้ ส่วนธงชาติอยู่ที่คนทางขวาอย่าให้เส้นเชือกหย่อน ยืนเตรียมพร้อม ผู้กำกับลูกเสือสำรองสั่งทำความเคารพ โดยออกคำสั่ง “แพ็ก – วันทยหัตถ์” (คำสั่งวันทยหัตถ์นี้ ไม่ใช่คำบอกแบ่งว่า “วันทย – หัตถ์” แต่เป็นคำบอกรวดว่า “วันทยหัตถ์”) ลูกเสือในวงกลมทั้งหมดรวมทั้งผู้กำกับลูกเสือสำรอง และรองผู้กำกับลูกเสือสำรอง ทำวันทยหัตถ์พร้อมกัน (ผู้บังคับบัญชาลูกเสือทำวันทยหัตถ์ 3 นิ้ว) จากนั้นผู้แทนหมู่บริการนำร้องเพลงชาติ ลูกเสือทุกคนร้องเพลงชาติ
โดยให้ผู้ชักธงค่อย ๆ สาวสายเชือกให้ธงขึ้นสู่ยอดเสาช้า ๆ ให้สายเชือกตึงเสมอกันระหว่างการร้องเพลงชาติ เมื่อธงชาติขึ้นสู่ยอดเสาคนที่อยู่ขวามือเดินเข้าไปผูกเชือกธงอีกคนหนึ่งคงยืนอยู่ในท่าตรง (ไม่ต้องทำวันทยหัตถ์) เมื่อคนทางขวาผูกเชือกธงเรียบร้อยให้ถอยหลัง 2 ก้าวมายืนที่เดิม ทั้งสองคนทำวันทยหัตถ์ – ลดมือลง ผู้กำกับลูกเสือสำรอง และรองผู้กำกับลูกเสือสำรอง ลดมือลงพร้อมกับลูกเสือสองคนที่เชิญธง (ลูกเสือในวงกลมทุกคนยังอยู่ในท่าวันทยหัตถ์) ผู้เชิญธงทั้งสองคน กลับหลังหันวิ่งกลับไปเข้าที่ของตนแล้วทำวันทยหัตถ์เหมือนลูกเสือในแถว
- ผู้กำกับลูกเสือสำรอง เดินกลับมายืนที่หน้าเสาธงแล้วสั่ง “มือลง” แล้วทุกคนจึงลดมือลงพร้อมกัน
สวดมนต์ เมื่อลดมือลงแล้ว ทุกคนยังคงอยู่ในท่าตรง ถอดหมวกเตรียมตัวสวดมนต์ หมู่บริการนำสวดมนต์
สงบนิ่ง เมื่อสวดมนต์จบแล้ว ทุกคนสงบนิ่ง
ตรวจ การตรวจในตอนนี้จะตรวจอะไรก็ได้ เช่น เครื่องแบบ เล็บ ฟัน ความสะอาดอื่นๆ ฯลฯ (ผู้กำกับลูกเสือสำรอง เป็นผู้สั่งก่อนจะให้ตรวจอะไร)
การตรวจในการเปิดประชุมกองลูกเสือสำรอง
ตามปกติผู้กำกับลูกเสือสำรองจะให้รองผู้กำกับลูกเสือสำรองเป็นผู้ตรวจ แต่บางกรณีรองผู้กำกับลูกเสือสำรองไม่อยู่หรือมีน้อย ผู้กำกับลูกเสือสำรองจะให้นายหมู่ช่วยตรวจแทน ถ้ารองผู้กำกับลูกเสือสำรองตรวจ รองผู้กำกับลูกเสือสำรองที่จะไปตรวจนั้นจะต้องทำความเคารพ (วันทยหัตถ์) ผู้กำกับลูกเสือสำรองก่อนไปตรวจหมู่ลูกเสือ เมื่อไปถึงหน้าหมู่ลูกเสือที่จะรับตรวจยืนห่างจากหมู่ลูกเสือประมาณ 3 ก้าว นายหมู่สั่งลูกเสือในหมู่ของตนว่า “หมู่สี… ตรง” ลูกเสือทุกคนตรง
นายหมู่คนเดียวทำวันทยหัตถ์-ลดมือลง ก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้า 1 ก้าวเท้าชิด พร้อมกับทำวันทยหัตถ์แล้ว
รายงานว่า “หมู่สี… พร้อมที่จะรับตรวจแล้ว” จากนั้นลดมือลงถอยหลังด้วยเท้าซ้ายเข้าที่เดิม ผู้ตรวจ
ก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้า 1 ก้าว แล้วตรวจนายหมู่ก่อน จากนั้นก้าวทางข้างไปด้านขวาทีละก้าวเพื่อตรวจสมาชิก
หมู่คนต่อไป ขณะที่ตรวจลูกหมู่นั้นให้นายหมู่ก้าวทางข้างไปด้านขวาตามไป เพื่อรับทราบข้อบกพร่อง
ของลูกหมู่
เมื่อตรวจครบทุกคนแล้วนายหมู่กลับเข้าที่ ผู้ตรวจเดินมายืนตรงหน้านายหมู่ นายหมู่ทำวันทยหัตถ์
ผู้ตรวจอีกครั้งหนึ่ง (อาจกล่าว “ขอบคุณ” ผู้ตรวจ) แล้วลดมือลง จากนั้นนายหมู่สั่งลูกหมู่ให้อยู่ในท่าพักตาม
ระเบียบ รองผู้กำกับลูกเสือสำรองที่ไปตรวจจะรายงานผลการตรวจให้ผู้กำกับลูกเสือสำรองทราบ คนไหนตรวจเสร็จก่อน ก็ให้รายงานก่อนโดยไม่ต้องรอกัน
ถ้านายหมู่ตรวจเมื่อได้ยินคำสั่งผู้กำกับลูกเสือสำรองสั่งว่า “นายหมู่ตรวจ” ให้รองนายหมู่วิ่งอ้อมด้านหลังหมู่
ของตนไปยืนแทนที่นายหมู่และทำหน้าที่เสมือนนายหมู่ ส่วนนายหมู่ให้ก้าวเท้าซ้ายออกมาข้างหน้าแถวของตน
และทำหน้าที่เสมือนรองผู้กำกับลูกเสือสำรอง (วิธีตรวจเหมือนกับรองผู้กำกับลูกเสือสำรอง) เมื่อตรวจเสร็จแล้วให้ยืนรออยู่ก่อนจนกว่าทุกหมู่จะตรวจเรียบร้อยจึงวิ่งไปเข้าแถวหน้ากระดานแถวเดี่ยวหน้าผู้กำกับลูกเสือสำรอง โดยให้นายหมู่บริการอยู่หัวแถวเพื่อรายงานผลการตรวจทีละคนโดยเริ่มจากหัวแถว คนไหนจะรายงานให้ก้าวเท้าซ้ายออกไปข้างหน้า 1 ก้าว เท้าชิด พร้อมกับทำวันทยหัตถ์แล้วรายงานผลการตรวจ เสร็จแล้วลดมือลงถอยกลับเข้าที่จนครบทุกคน แล้วผู้กำกับลูกเสือสำรองจึงสั่งเข้าที่ เมื่อนายหมู่วิ่งมาถึงให้รองนายหมู่วิ่งอ้อมด้านหลังกลับเข้าที่ตามเดิม
จากนั้นผู้กำกับลูกเสือสำรอง อาจจะกล่าวอะไรอีกเล็กน้อยแล้วสั่ง “แพ็ก – ตรง” “แพ็ก – แยก” ให้ลูกเสือ
ทุกคนขวาหันแล้วแยกย้าย
พิธีปิดประชุมกองลูกเสือสำรอง
พิธีปิดประชุมกองลูกเสือสำรอง มีลำดับขั้นตอนในการปฏิบัติดังนี้ นัดหมาย – ตรวจ – แกรนด์ฮาวล์ – ชักธงลง – เลิก
นัดหมาย ผู้กำกับลูกเสือสำรอง เรียก “แพ็ก – แพ็ก – แพ็ก” ลูกเสือสำรองทั้งหมดขานรับพร้อมกันด้วยคำว่า
“แพ็ก” และวิ่งมาเข้าแถวเป็นรูปวงกลมเล็กล้อมรอบผู้กำกับลูกเสือสำรอง โดยนายหมู่บริการอยู่ตรงหน้าผู้กำกับลูกเสือสำรองเรียงไปตามลำดับ ให้ไหล่ต่อไหล่ชิดกัน จากนั้นผู้กำกับลูกเสือสำรอง จะนัดหมาย สั่งการ หรือ แนะนำ ตักเตือนเพื่อการฝึกอบรมครั้งต่อไป
ตรวจ ผู้กำกับลูกเสือสำรองผายมือทั้งสองออกไปข้าง ๆ เล็กน้อย นิ้วทั้งห้าชิดกัน ฝ่ามือแบหงาย แล้วลดมือลง เมื่อลูกเสือสำรองเห็นสัญญาณให้ทุกคนจับมือกันขยายออกเป็นรูปวงกลมใหญ่จนแขนตึง จากนั้นจึงปล่อยมือและจัดวงกลมให้เรียบร้อย จากนั้นสั่งให้ลูกเสืออยู่ในท่าพักตามระเบียบ การตรวจในตอนปิดประชุมกองการตรวจในตอนปิดประชุมกองจะตรวจเครื่องแบบอย่างเดียว เพราะลูกเสือปฏิบัติกิจกรรมเครื่องแต่งกายอาจจะไม่เรียบร้อย ซึ่งจะนำความเสื่อมเสียมาสู่กองลูกเสือได้ โดยสั่งให้นายหมู่กลับหลังหันและเมื่อตรวจนายหมู่เสร็จแล้วให้ก้าวทางข้างไปด้านขวาทีละก้าวเพื่อตรวจสมาชิกหมู่คนต่อไป โดยมีนายหมู่ก้าวทางข้างไปด้านขวาตามไปด้วย เพื่อจะได้ทราบถึงข้อบกพร่องของลูกหมู่
แกรนด์ฮาวล์ ปฏิบัติเช่นเดียวกับในตอนเปิดประชุมกอง
ชักธงลง ปฏิบัติเช่นเดียวกับในตอนเปิดประชุมกอง แต่ไม่ต้องร้องเพลงชาติและไม่ต้องเป่านกหวีด
เลิก เมื่อผู้ชักธงกลับเข้าประจำที่แล้ว ผู้กำกับลูกเสือสำรอง สั่ง “มือลง” ลูกเสือทุกคนลดมือลง ผู้กำกับลูกเสือสำรอง
สั่ง “แพ็ก – เลิก” ลูกเสือทุกคนทำวันทยหัตถ์ผู้กำกับลูกเสือสำรอง (ผู้กำกับลูกเสือสำรอง ทำวันทยหัตถ์ตอบ) แล้วทำขวาหันแยกย้ายกันกลับ