หมู่ลูกเสือ คือ หน่วยย่อยของกองลูกเสือ ใน 1 หมู่ลูกเสือจะมีการกำหนดจำนวนลูกเสือต่อหมู่เอาไว้แตกต่างกันตามประเภทของลูกเสือ โดยหมู่ลูกเสือสำรองจะประกอบด้วย 4 – 6 คน หมู่ลูกเสือสามัญประกอบด้วย 6 – 8 คน หมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ประกอบด้วย 4 – 8 คน และหมู่ลูกเสือวิสามัญประกอบด้วย 4 – 6 คน
ทั้งนี้ จำนวนดังกล่าวรวมนายหมู่ลูกเสือและรองนายหมู่ลูกเสือแล้ว ซึ่งนายหมู่ลูกเสือแต่ละประเภท (สำรอง สามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ) จะแต่งตั้งโดยผู้กำกับกองลูกเสือ ส่วนรองนายหมู่ลูกเสือจะให้ผู้กำกับกองลูกเสือหารือกับนายหมู่ลูกเสือ อ้างอิงตาม ข้อบังคับคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการแต่งตั้งผู้บังคับบัญชาลูกเสือ พ.ศ. 2553
ในขณะที่ ชื่อหมู่ลูกเสือ จะมีวิธีการตั้งชื่อหมู่ลูกเสือแตกต่างกันในลูกเสือแต่ละประเภท โดยการตั้งชื่อหมู่ลูกเสือแต่ละประเภทจะมีวิธีตั้งชื่อหมู่ลูกเสือดังนี้
- ชื่อหมู่ลูกเสือสำรอง จะตั้งชื่อหมู่ลูกเสือตามชื่อสี
- ชื่อหมู่ลูกเสือสามัญ จะตั้งชื่อหมู่ลูกเสือตามชื่อสัตว์
- ชื่อหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ จะตั้งชื่อหมู่ลูกเสือตามบุคคลสำคัญของชาติและวีรชน
- ชื่อหมู่ลูกเสือวิสามัญ จะตั้งชื่อหมู่ลูกเสือตามหมายเลข
โดยเครื่องหมายหมู่ลูกเสือแต่ละประเภท จะใช้เป็นเครื่องหมายผ้าที่มีลักษณะแตกต่างกันในลูกเสือแต่ละประเภท ซึ่งจะใช้เย็บติดที่แขนเสื้อลูกเสือใต้ตะเข็บไหล่ซ้าย 1 เซนติเมตร
ชื่อหมู่ลูกเสือสำรอง
ชื่อหมู่ลูกเสือสำรอง จะตั้งชื่อหมู่ลูกเสือตามชื่อสี โดยเครื่องหมายหมู่ลูกเสือสำรองจะทำด้วยผ้ารูปสามเหลี่ยมด้านเท่า ยาวด้านละ 3.5 เซนติเมตร มุมแหลมชี้ขึ้น มีสีตามหมู่ของลูกเสือสำรอง
ชื่อหมู่ลูกเสือสามัญ
ชื่อหมู่ลูกเสือสามัญ เหล่าเสนา จะตั้งชื่อหมู่ตามชื่อสัตว์ต่างๆ และใช้แถบสีประจำหมู่ตามชื่อสัตว์ของแต่ละหมู่เป็นเครื่องหมายประจำหมู่ลูกเสือ ดังนี้
- หมู่จระเข้ เขียว – น้ำตาล
- หมู่เหยี่ยวชวา น้ำเงิน – เขียว
- หมู่งูเห่า ส้ม – ดำ
- หมู่นกพิราบ เทา – ขาว
- หมู่นกต้อยตีวิด ส้ม – เทา
- หมู่หมาใน เทา – ดำ
- หมู่นาก น้ำตาล – ขาว
- หมู่เสือเหลือง เหลือง – เหลือง
- หมู่แกะ น้ำตาล – น้ำตาล
- หมู่เสือ ดำ – ส้ม
- หมู่ค้างคาว ดำ – น้ำเงินอ่อน
- หมู่วัวกระทิง แดง – น้ำตาล
- หมู่ไก่ น้ำตาล – แดง
- หมู่นกอินทรี เขียว – ดำ
- หมู่เหยี่ยว ชมพู – ชมพู
- หมู่นกกินปลา น้ำเงิน – น้ำเงิน
- หมู่นกยูง เขียว – น้ำเงิน
- หมู่กา ดำ – ดำ
- หมู่หงส์ เทา – เลือดหมู
- หมู่นกเขา น้ำเงิน – เทา
- หมู่นกเค้าแมว น้ำเงินอ่อน – น้ำเงินอ่อน
- หมู่หมี น้ำตาล – ดำ
- หมู่วัว แดง – แดง
- หมู่นกกาน้ำ ดำ – เทา
- หมู่ช้าง ม่วง – ขาว
- หมู่นกกระสา เทา – เทา
- หมู่สิงโต เหลือง – แดง
- หมู่นกกระทุง เทา – ม่วง
- หมู่กวาง ม่วง – ดำ
- หมู่แรด น้ำเงินแก่ – ส้ม
- หมู่นกหัวขวาน แดง – ขาว
- หมู่นกกระยาง เทา – เขียว
- หมู่แมว เทา – น้ำตาล
- หมู่นกกาเหว่า เทา – เทา
- หมู่สุนัขจิ้งจอก เหลือง – เขียว
- หมู่ม้า ดำ – ขาว
- หมู่พังพอน น้ำตาล – ส้ม
- หมู่ไก่ฟ้า น้ำตาล – เหลือง
- หมู่นกนางนวล น้ำเงินอ่อน – แดง
- หมู่หมูป่า เทา – ชมพู
- หมู่กระรอก ส้ม – น้ำตาล
- หมู่นกปากซ่อม น้ำเงิน – เลือดหมู
เครื่องหมายหมู่ลูกเสือสามัญจะทำด้วยผ้ารูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ากว้าง 2 เซนติเมตร ยาว 14 เซนติเมตร 4 แถบซ้อนกัน ติดที่แขนเสื้อลูกเสือใต้ตะเข็บไหล่ซ้าย 1 เซนติเมตร โดยแถบผ้าทำด้วยสีตามสีประจำหมู่
ชื่อหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
ชื่อหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เหล่าเสนา จะใช้การตั้งชื่อตามบุคคลสำคัญของชาติและวีรชน และมีแถบสีประจำหมู่เป็นเครื่องหมายประจำหมู่ลูกเสือ ดังนี้
- หมู่ศรีอินทราทิตย์ น้ำเงินแก่ – เหลือง
- หมู่รามคำแหง เขียว – ขาว
- หมู่อู่ทอง แดง – เหลือง
- หมู่บรมไตรโลกนารถ น้ำเงิน – แดง
- หมู่พระมหาจักรพรรดิ ดำ – เหลือง
- หมู่สุริโยทัย ขาว – เขียว
- หมู่นเรศวร น้ำตาล –เหลือง
- หมู่เอกาทศรถ น้ำตาล – ขาว
- หมู่ปราสาททอง ฟ้า –เหลือง
- หมู่พระนารายณ์ เหลือง –ดำ
- หมู่โกษาปาน เขียว – เหลือง
- หมู่โกษาเหล็ก เขียว – เหลือง
- หมู่พันท้ายนรสิงห์ เหลือง- น้ำเงินแก่
- หมู่พระเจ้าตาก แดง – น้ำเงิน
- หมู่พระพุทธยอดฟ้า ฟ้า – ขาว
- หมู่เทพกษัตริย์ ขาว – ฟ้า
- หมู่ศรีสุนทร เขียวแก่ – แดง
เครื่องหมายหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เหล่าเสนา จะทำด้วยผ้ารูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสยาวด้านละ 3.5 เซนติเมตร มีรูปสามเหลี่ยม 2 รูปโดยสามเหลี่ยมมีสีตามสีประจำหมู่ ติดที่แขนเสื้อลูกเสือใต้ตะเข็บไหล่ซ้าย 1 เซนติเมตร
ชื่อหมู่ลูกเสือวิสามัญ
ชื่อหมู่ลูกเสือวิสามัญ จะตั้งชื่อหมู่ลูกเสือตามหมายเลข อย่างเช่น หมู่ 1, หมู่ 2, หมู่ 3, หมู่ 4
สำหรับการตั้งชื่อหมู่เนตรนารีดูที่บทความ ชื่อหมู่เนตรนารี และเครื่องหมายหมู่เนตรนารี
