เปิดกองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ วิสามัญ มีวิธีอย่างไร

พิธีเปิดกองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ เป็นกิจกรรมกลางแจ้งที่มีวัตถุประสงค์ในการเสริมสร้างความเป็นผู้นำ ผู้ตามที่ดี ความสัมพันธ์อันดีระหว่างผู้กำกับลูกเสือกับลูกเสือ และการตรวจพบสิ่งที่บกพร่องในตัวลูกเสือ ตลอดจนโอกาสในการแสดงความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

โดยพิธีเปิดกองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ จะจัดขึ้นในลานกว้างเป็นที่ร่มหรือกลางแจ้ง ซึ่งมีความกว้างเพียงพอและเหมาะสมกับจำนวนสมาชิกของกองลูกเสือ และมีเสาธงเดี่ยว (ไม่มีแขนกางเขน) ที่เป็นเสาธงเฉพาะกิจ

ในพิธีเปิดประชุมกองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ จะมีขั้นตอนการปฏิบัติดังนี้ เปิด – เชิญธงขี้น – สวดมนต์ – สงบนิ่ง – ตรวจ – แยก

ขั้นตอนพิธีเปิดกองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ

1) เปิด – ผู้กำกับลูกเสือยืนอยู่หน้าเสาธง ห่างจากเสาธงพอสมควร เรียกลูกเสือเข้าแถวรูปครึ่งวงกลม

2) เชิญธงขึ้น – เมื่อลูกเสือเข้าแถวเรียบร้อยแล้ว ผู้กำกับลูกเสือสั่งลูกเสือ “กอง – ตรง” ลูกเสือที่เป็นหมู่บริการหรือทำหน้าที่หมู่บริการ 2 คนเข้าไปเชิญธง (ให้ปฏิบัติดังเช่นการเชิญธงเปิดกองลูกเสือสำรอง) แต่ถ้าลูกเสือมีอาวุธ ก็ให้เปลี่ยนจากคำสั่งที่ว่า “กอง – วันทยหัตถ์” เป็น “กอง – วันทยา – วุธ” และคำว่า “มือลง” เป็น “เรียบ – อาวุธ”

1. ผู้กำกับลูกเสือควรนัดหมายหมู่บริการปฏิบัติหน้าที่ชักธงชาติ นำร้องเพลงชาติ นำสวดมนต์
2. ผู้กำกับลูกเสือลูกเสือ สั่ง “กอง – ตรง”, “หมู่บริการชักธง” แล้วผู้กำกับลูกเสือก้าวถอยหลังเฉียงออกไปทางขวาหรือซ้ายแนวเดียวกับเสาธง
3. ลูกเสือที่เป็นหมู่บริการหรือทำหน้าที่หมู่บริการ 2 คน เป็นผู้ชักธง เมื่อได้ยินผู้กำกับสั่ง “หมู่บริการชักธง” ให้ฝากอาวุธไว้กับลูกเสือที่อยู่ข้างเคียง แล้ววิ่งเข้าไปยังเสาธง ห่างประมาณ 3 ก้าว ทั้ง 2 คน แสดงความเคารพท่าวันทยหัตถ์ – ลดมือลง แล้วคนที่อยู่ขวามือก้าวไปข้างหน้า 2 ก้าวยืนเท้าชิด แก้เชือกที่ผูกเสาธงออก ถอยหลังด้วยเท้าซ้ายกลับมายืนที่เดิม แยกเชือกธงเส้นที่จะชักขึ้นให้คนที่อยู่ทางซ้ายมือถือไว้ ส่วนธงชาติอยู่ที่คนทางขวา อย่าให้เส้นเชือกหย่อน ยืนเตรียมพร้อม ผู้กำกับลูกเสือสั่งทำความเคารพโดยออกคำสั่ง “กอง, วันทยา – วุธ” ลูกเสือในรูปครึ่งวงกลมทั้งหมดทำวันทยาวุธ ผู้กำกับลูกเสือและรองผู้กำกับลูกเสือทำวันทยหัตถ์ผู้แทนหมู่บริการนำร้องเพลงชาติ ลูกเสือทุกคนร้องเพลงชาติพอเริ่มร้องเพลงให้ผู้ชักธงค่อยๆสาวสายเชือกให้ธงขึ้นสู่ยอดเสาช้าๆ ให้สายเชือกตึงเสมอกัน พอธงชาติขึ้นสู่ยอดเสาแล้ว คนที่อยู่ขวามือเดินเข้าไปผูกเชือกธง อีกคนหนึ่งคงยืนอยู่ในท่าตรง (ไม่ต้องทำวันทยหัตถ์) เมื่อคนทางขวาผูกเชือกธงเรียบร้อยแล้ให้ถอยหลังด้วยเท้าซ้าย 2 ก้าวกลับมายืนที่เดิม ทั้งสองคนทำวันทยหัตถ์-ลดมือลง ผู้กำกับลูกเสือและรองผู้กำกับฯ ลดมือลงพร้อมกับลูกเสือสองคนที่เชิญธง ลูกเสือในแถวทุกคนยังอยู่ในท่าวันทยาวุธ ผู้เชิญธงทั้งสองคนกลับหลังหัน วิ่งกลับไปเข้าที่ของตน รับอาวุธที่ฝากไว้ แล้วทำท่าวันทยาวุธ เหมือนลูกเสือในแถว
4. ผู้กำกับลูกเสือเดินกลับมายืนหน้าเสาธงแล้วสั่ง “เรียบ – อาวุธ” ลูกเสือทุกคนในแถวจึงทำท่าเรียบอาวุธพร้อมกัน

3) สวดมนต์ – เมื่อลูกเสือทุกคนเรียบอาวุธ ยังคงอยู่ในท่าตรง แล้วยกอาวุธมาไว้กึ่งกลางระหว่างเท้าทั้งสอง ให้อาวุธส่วนบนพิงแขนซ้ายซึ่งงอเป็นมุมฉากรอรับอยู่ ถอดหมวกเตรียมตัวสวดมนต์ หมู่บริการนำสวดมนต์สงบนิ่ง เมื่อสวดมนต์จบแล้ว ทุกคนสงบนิ่ง

4) ตรวจ – ตามปกติผู้กำกับลูกเสือจะให้รองผู้กำกับลูกเสือเป็นผู้ตรวจ แต่บางกรณีรองผู้กำกับลูกเสือไม่อยู่หรือมีน้อย ผู้กำกับลูกเสือจะให้นายหมู่ตรวจแทนก็ได้ ถ้ารองผู้กำกับลูกเสือตรวจ รองผู้กำกับลูกเสือที่จะไปตรวจนั้น ต้องทำความเคารพ (วันทยหัตถ์) ผู้กำกับลูกเสือเสียก่อน แล้วจึงไปตรวจหมู่ลูกเสือ

• เมื่อถึงหน้าหมู่ลูกเสือที่จะรับตรวจนายหมู่สั่งลูกเสือในหมู่ของตนว่า “หมู่ (ชื่อหมู่) … ตรง” ลูกเสือทุกคนตรง นายหมู่สั่ง “วันทยา – วุธ” ลูกเสือทุกคนทำวันทยาวุธ จากนั้นนายหมู่คนเดียวทำ เรียบอาวุธ แล้วก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้า 1 ก้าว เท้าชิดทำ วันทยาวุธ แล้วรายงานว่า “หมู่ (ชื่อหมู่) … พร้อมที่จะรับการตรวจแล้ว”
• เมื่อรายงานจบ ทำ เรียบอาวุธ ถอยหลังด้วยเท้าซ้ายเข้าที่เดิม ทำวันทยาวุธอีกครั้งหนึ่ง แล้วสั่ง “เรียบ – อาวุธ” ลูกเสือทุกคนทำเรียบอาวุธ แต่ยังอยู่ในท่าตรง ผู้ตรวจก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้า 1 ก้าว ตรวจนายหมู่ก่อน แล้วก้าวทางข้างไปด้านขวาทีละก้าว เพื่อตรวจสมาชิกหมู่คนต่อไป ขณะที่ตรวจลูกหมู่นั้นให้นายหมู่เดินก้าวทางข้างไปด้านขวาทีละก้าวตามผู้ตรวจ เพื่อจะได้ทราบถึงข้อบกพร่องของลูกหมู่
• เมื่อตรวจครบทุกคนแล้ว นายหมู่กลับเข้าที่ ผู้ตรวจเดินมายืนหน้านายหมู่ นายหมู่สั่ง ลูกหมู่ทำความเคารพผู้ตรวจว่า “หมู่ (ชื่อหมู่) … วันทยา – วุธ”, “หมู่ (ชื่อหมู่) … ขอบคุณครับ” แล้วสั่ง “เรียบ – อาวุธ”, “ตามระเบียบ, พัก” รองผู้กำกับลูกเสือที่ไปตรวจจะรายงานผลการตรวจให้ผู้กำกับฯ ทราบ
• คนไหนตรวจเสร็จก่อน ก็ให้รายงานก่อนโดยไม่ต้องรอกัน
• กรณีนายหมู่ตรวจเมื่อได้ยินคำสั่งผู้กำกับลูกเสือสั่งว่า “นายหมู่ตรวจ” ให้รองนายหมู่วิ่งอ้อมด้านหลังหมู่ของตน ไปยืนแทนที่นายหมู่และทำหน้าที่เสมือนนายหมู่ ส่วนนายหมู่ให้ก้าวเท้าซ้ายออกมาข้างหน้าแถวของตนเองประมาณ 3 ก้าว และทำหน้าที่เสมือนรองผู้กำกับลูกเสือ(วิธีตรวจก็เช่นเดียวกับรองผู้กำกับลูกเสือตรวจ) และเมื่อตรวจเสร็จแล้วให้ยืนรออยู่ก่อน จนเห็นว่าทุกหมู่ตรวจเรียบร้อยแล้ว จึงวิ่งไปเข้าแถวหน้ากระดานแถวเดี่ยวหน้าผู้กำกับลูกเสือให้นายหมู่บริการอยู่หัวแถว เพื่อรายงานผลการตรวจ (การรายงานให้รายงานทีละคนจากหัวแถวก่อน) คนไหนจะรายงานให้ทำวันทยาวุธ – เรียบอาวุธ ก้าวเท้าซ้ายออกไปข้างหน้า 1 ก้าว เท้าชิด ทำวันทยาวุธแล้วรายงานผลการตรวจ เสร็จแล้ว ทำเรียบอาวุธ ถอยกลับเข้าที่ แล้วทำวันทยาวุธอีกครั้ง ในขณะเดียวกันให้นายหมู่ถัดไปทำ วันทยาวุธ – เรียบอาวุธ พร้อมกันทั้งสองคน แล้วคนถัดไปก้าวออกไปรายงานในลักษณะเดียวกันจนครบทุกหมู่ ผู้กำกับลูกเสือจึงสั่งเข้าที่ นายหมู่ทุกหมู่ทำ วันทยาวุธ – เรียบอาวุธ วิ่งกลับเข้าที่ เมื่อนายหมู่วิ่งมาถึงหมู่ ให้รองนายหมู่วิ่งอ้อมด้านหลังกลับเข้าที่ตามเดิม

จากนั้นผู้กำกับลูกเสืออาจจะกล่าวอะไรอีกเล็กน้อยก็ได้ แล้วสั่ง “กอง – ตรง” “กอง – แยก” ให้ลูกเสือทุกคนทำขวาหัน แล้วแยกย้ายกันไป

หมายเหตุ: การตรวจในการเปิดประชุมกอง จะตรวจอะไรก็ได้ เช่น เครื่องแบบ เล็บ ฟัน ความสะอาด หรืออุปกรณ์อื่น ๆ จะตรวจเฉพาะด้านหน้า

พิธีปิดกองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ

พิธีปิดกองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ จะเกิดขึ้นหลังจากจบทบเรียนในช่วงนั้น หรือสิ้นสุดการสอบแต่ละครั้งจะปิดประชุมกอง โดยลำดับขั้นตอนพิธีปิดประชุมกองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ มีวิธีปฏิบัติดังนี้ นัดหมาย – ตรวจ – ชักธงลง – เลิก

นัดหมาย – ผู้กำกับลูกเสือจะนัดหมายว่าในการเปิดประชุมกองลูกเสือคราวหน้า ลูกเสือแต่ละคนจะต้องเตรียมอะไรมาบ้าง (ตามกำหนดการที่วางไว้)

ตรวจ – การตรวจในตอนปิดประชุมกอง ให้ตรวจเครื่องแบบอย่างเดียว กระทำเช่นเดียวกับตอนเปิดประชุมกอง ต่างกันตรงที่ผู้ตรวจต้องตรวจนายหมู่ทั้งด้านหน้า และด้านหลังเสียก่อน (โดยการสั่งให้นายหมู่กลับหลังหัน) จากนั้นจึงก้าวทางข้างไปด้านขวาทีละก้าว เพื่อตรวจสมาชิกหมู่คนต่อไป ขณะที่ตรวจลูกหมู่นั้น ให้นายหมู่เดินก้าวทางข้างไปด้านขวาทีละก้าวตามผู้ตรวจจนถึงคนสุดท้าย ผู้ตรวจนำนายหมู่เดินอ้อมหลัง เพื่อตรวจความเรียบร้อยด้านหลังไปจนถึงหัวแถว นายหมู่กลับเข้าที่ ผู้ตรวจกลับไปยืนหน้านายหมู่นายหมู่สั่งลูกหมู่ทำความเคารพผู้ตรวจว่า “หมู่ (ชื่อหมู่) … วันทยา – วุธ”, “หมู่ (ชื่อหมู่) … ขอบคุณครับ” แล้วสั่ง “เรียบ – อาวุธ”, “ตามระเบียบ, พัก” ผู้ตรวจรายงานผลการตรวจให้ผู้กำกับลูกเสือทราบ (รายละเอียดและวิธีการได้กล่าวไว้แล้วในเรื่องของการตรวจตอนเปิดประชุมกอง)

ชักธงลง – ปฏิบัติเช่นเดียวกับในตอนเปิดการประชุมกอง แต่ไม่ต้องร้องเพลงชาติ และไม่ต้องเป่านกหวีด

เลิก – เมื่อผู้ชักธงกลับเข้าประจำที่แล้ว ผู้กำกับลูกเสือสั่ง “เรียบ – อาวุธ” ลูกเสือทุกคนทำเรียบอาวุธ ผู้กำกับลูกเสือสั่ง “กอง – เลิก” ลูกเสือทุกคนทำวันทยาวุธ ผู้กำกับลูกเสือทำวันทยหัตถ์ตอบ แล้วลูกเสือทำขวาหันแยกย้ายกันกลับ