ชุดเนตรนารีสมุทร หรือ เครื่องแบบเนตรนารีสมุทร เป็นเครื่องแบบเนตรนารีที่แตกต่างจากชุดเนตรนารีอีก 2 เหล่าอย่างสิ้นเชิง รวมถึงมีการแบ่งเป็น 2 เครื่องแบบ คือ เครื่องแบบเนตรนารีเหล่าสมุทรสีกากี และเครื่องแบบเนตรนารีเหล่าสมุทรสีขาว
ทำให้ในแต่ละโรงเรียนหรือสถานศึกษาที่จัดให้มีการเรียนการสอนวิชาลูกเสือเนตรนารีเหล่าสมุทร อาจมีข้อกำหนดเกี่ยวกับชุดเนตรนารีสมุทรที่แตกต่างกัน โดยในบางโรงเรียนอาจให้มีการแต่งชุดเนตรนารีสมุทรสีกากี และบางโรงเรียนอาจให้มีการแต่งชุดเนตรนารีสมุทรสีขาว ในขณะที่บางโรงเรียนก็อาจจะมีการแต่งชุดเนตรนารีสมุทรทั้ง 2 สีเช่นกัน
สำหรับเครื่องแบบเนตรนารีสมุทร หรือ ชุดเนตรนารีสมุทร ในปัจจุบันของประเทศไทยไม่ได้ปรากฏแหล่งอ้างอิงได้อย่างแน่ชัดว่ามาจากกฎกระทรวงฉบับใด เนื่องด้วยกฎกระทรวงเกี่ยวกับเครื่องแบบเนตรนารีที่ยังสามารถหาได้ในปัจจุบันไม่มีแล้ว และ “กฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ พ.ศ. 2510” ที่ออกตามความในพระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. 2507 ก็ไม่ได้มีการระบุถึงเครื่องแบบเนตรนารีเอาไว้แต่อย่างใด
ดังนั้น ในบทความนี้ Scouth.org จึงจะอ้างอิง เครื่องแบบเนตรนารีสามัญเหล่าสมุทร เครื่องแบบเนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่เหล่าสมุทร และเครื่องแบบเนตรนารีวิสามัญเหล่าสมุทร ทั้งเครื่องแบบสีกากีและเครื่องแบบสีขาวจาก “คู่มือเครื่องแบบลูกเสือ เนตรนารี ตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือของสำนักงานลูกเสือแห่งชาติ” ที่จัดทำขึ้นโดยสำนักงานคณะกรรมการลูกเสือกรุงเทพมหานคร และ “คู่มือการประกวดระเบียบแถวลูกเสือ เนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่ ปี 2566” ที่จัดทำขึ้นโดยสำนักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน
โดยในภาพรวมชุดเนตรนารีสมุทรจะเหมือนกับชุดลูกเสือสมุทรเกือบทุกประการ ยกเว้นตราเนตรนารี รายละเอียดของผ้าพันหมวก หัวเข็มขัด กระโปรง และถุงเท้าที่พับสั้น
ดูในบทความ ชุดลูกเสือสมุทร ทั้งผู้ชายและผู้หญิง ทั้งเครื่องแบบสีขาวและเครื่องแบบสีกากี
ชุดเนตรนารีสมุทรสีกากี เครื่องแบบเนตรนารีสามัญเหล่าสมุทร
(1) หมวกกะลาสีสีกากีทำด้วยผ้า มีผ้าพันหมวก “สีดำ” กว้าง 3 เซนติเมตร มีอักษร “เนตรนารีสมุทร” สีทอง และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติสีทองกำกับหน้าและหลัง ปลายแถบทั้งสองข้างตัดชายเป็นรูปหางนกแซงแซว มีรูปสมอสีทองนอนตามยาว
(2) เสื้อกะลาสีสีกากีแขนสั้น อกซ้ายมีกระเป๋าปะไม่มีปก 1 กระเป๋า ใต้คอด้านหน้ามีแถบผ้าสีขาว 2 ชาย ยาวชายละ 25 เซนติเมตร ให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกระโปรง
(3) เสื้อชั้นในคอกลม แขนสั้น สีขาว คอกลมขลิบน้ำเงิน (เสื้อน็อตเหมือนกับทหารเรือ)
(4) ผ้าผูกคอสีดำรูปสามเหลี่ยม พับมุมข้างหนึ่งเข้ากับด้านฐานอีกข้างหนึ่ง ให้ส่วนที่พับซ้อนกันกว้าง 6 เซนติเมตร ผูกชายทั้ง 2 ข้างต่อกันคล้องไว้ใต้ปกเสื้อ ให้ส่วนกึ่งกลางที่พับอยู่ข้างหน้าตรงแนวอกเสื้อ โดยให้ส่วนซ้ายทับส่วนขวา และผูกด้วยแถบผ้าสีขาว สำหรับผูกผ้าผูกคอเป็นเงื่อนโบว์เหนือชายสุดผ้าผูกคอ 6 เซนติเมตร
(5) กระโปรงสีกากี ยาวเสมอเข่า ด้านหน้าและด้านหลังพับเป็นกลีบออกด้านข้างข้างละ 1 กลีบ
(6) เข็มขัดหนังสีดำ กว้างไม่เกิน 3 เซนติเมตร หัวเข็มขัดสี่เหลี่ยมผืนผ้าทำด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราเนตรนารี
(7) ถุงเท้าสีกากี พับสั้นที่ระดับข้อเท้า
(8) รองเท้าหนังหรือผ้าใบสีน้ำตาล หุ้มส้นชนิดผูก ไม่มีลวดลาย
ชุดเนตรนารีสมุทรสีกากี เครื่องแบบเนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่เหล่าสมุทร
(1) หมวกกะลาสีสีกากีทำด้วยผ้า มีผ้าพันหมวก “สีเลือดหมู” กว้าง 3 เซนติเมตรมีอักษร “เนตรนารีสมุทร” สีทอง และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติสีทองกำกับหน้าและหลังปลายแถบทั้งสองข้างตัดชายเป็นรูปหางนกแซงแซวมีรูปสมอสีทองนอนตามยาว
(2) เสื้อกะลาสีสีกากีแขนสั้น อกซ้ายมีกระเป๋าปะไม่มีปก 1 กระเป๋า ใต้คอด้านหน้ามีแถบผ้าสีขาว 2 ชาย ยาวชายละ 25 เซนติเมตร ให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกระโปรง
(3) เสื้อชั้นในคอกลม แขนสั้น สีขาว คอกลมขลิบน้ำเงิน (เสื้อน็อตเหมือนกับทหารเรือ)
(4) ผ้าผูกคอสีเลือดหมูรูปสามเหลี่ยม พับมุมข้างหนึ่งเข้ากับด้านฐานอีกข้างหนึ่ง ให้ส่วนที่พับซ้อนกันกว้าง 6 เซนติเมตร ผูกชายทั้ง 2 ข้างต่อกันคล้องไว้ใต้ปกเสื้อ ให้ส่วนกึ่งกลางที่พับอยู่ข้างหน้าตรงแนวอกเสื้อ โดยให้ส่วนซ้ายทับส่วนขวา และผูกด้วยแถบผ้าสีขาว สำหรับผูกผ้าผูกคอเป็นเงื่อนโบว์เหนือชายสุดผ้าผูกคอ 6 เซนติเมตร
(5) กระโปรงสีกากี ยาวเสมอเข่า ด้านหน้าและด้านหลังพับเป็นกลีบออกด้านข้างข้างละ 1 กลีบ
(6) เข็มขัดหนังสีดำ กว้างไม่เกิน 3 เซนติเมตร หัวเข็มขัดสี่เหลี่ยมผืนผ้าทำด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราเนตรนารี
(7) ถุงเท้าสีกากี พับสั้นที่ระดับข้อเท้า
(8) รองเท้าหนังหรือผ้าใบสีน้ำตาล หุ้มส้นชนิดผูก ไม่มีลวดลาย
ชุดเนตรนารีสมุทรสีกากี เครื่องแบบเนตรนารีวิสามัญเหล่าสมุทร
(1) หมวกกะลาสีสีกากีทำด้วยผ้า มีผ้าพันหมวก “สีเขียว” กว้าง 3 เซนติเมตรมีอักษร “เนตรนารีสมุทร” สีทองและมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติสีทองกำกับหน้าและหลังปลายแถบทั้งสองข้างตัดชายเป็นรูปหางนกแซงแซว มีรูปสมอสีทองนอนตามยาว
(2) เสื้อกะลาสีสีกากีแขนสั้น อกซ้ายมีกระเป๋าปะไม่มีปก 1 กระเป๋า ใต้คอด้านหน้ามีแถบผ้าสีขาว 2 ชาย ยาวชายละ 25 เซนติเมตร ให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกระโปรง
(3) เสื้อชั้นในคอกลม แขนสั้น สีขาว คอกลมขลิบน้ำเงิน (เสื้อน็อตเหมือนกับทหารเรือ)
(4) ผ้าผูกคอสีเขียวรูปสามเหลี่ยม พับมุมข้างหนึ่งเข้ากับด้านฐานอีกข้างหนึ่งให้ส่วนที่พับซ้อนกันกว้าง 6 เซนติเมตร ผูกชายทั้ง 2 ข้างต่อกันคล้องไว้ใต้ปกเสื้อ ให้ส่วนกึ่งกลางที่พับอยู่ข้างหน้าตรงแนวอกเสื้อ โดยให้ส่วน ซ้ายทับส่วนขวา และผูกด้วยแถบผ้าสีขาว ส าหรับผูกผ้าผูกคอเป็นเงื่อนโบว์เหนือชายสุดผ้าผูกคอ 6 เซนติเมตร
(5) กระโปรงสีกากี ยาวเสมอเข่า ด้านหน้าและด้านหลังพับเป็นกลีบออกด้านข้างข้างละ 1 กลีบ
(6) เข็มขัดหนังสีดำ กว้างไม่เกิน 3 เซนติเมตร หัวเข็มขัดสี่เหลี่ยมผืนผ้าทำด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราเนตรนารี
(7) ถุงเท้าสีกากี พับสั้นที่ระดับข้อเท้า
(8) รองเท้าหนังหรือผ้าใบสีน้ำตาล หุ้มส้นชนิดผูก ไม่มีลวดลาย
ชุดเนตรนารีสมุทรสีขาว เครื่องแบบเนตรนารีสามัญเหล่าสมุทร
(1) หมวกกะลาสีสีขาวทำด้วยผ้า มีผ้าพันหมวก “สีดำ” กว้าง 3 เซนติเมตรมีอักษร “เนตรนารีสมุทร” สีทอง และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติสีทองกำกับหน้าและหลังปลายแถบทั้งสองข้างตัดชายเป็นรูปหางนกแซงแซวมีรูปสมอสีทองนอนตามยาว
(2) เสื้อกะลาสีสีขาวแขนสั้น อกซ้ายมีกระเป๋าปะไม่มีปก 1 กระเป๋า ใต้คอด้านหน้ามีแถบผ้าสีขาว 2 ชาย ยาวชายละ 25 เซนติเมตร ปกคอด้านบนทำด้วยผ้าสีกรมท่ามีแถบผ้าสีขาวทาบสองแถบ แถบนอกกว้าง 2 เซนติเมตรเย็บติดห่างจากขอบปกคอ 5 มิลลิเมตร แถบในกว้าง 5 มิลลิเมตรเย็บติดห่างจากแถบนอก 5 มิลลิเมตร ให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกระโปรง
(3) เสื้อชั้นในคอกลม แขนสั้น สีขาว คอกลมขลิบน้ำเงิน (เสื้อน็อตเหมือนกับทหารเรือ)
(4) ผ้าผูกคอสีดำรูปสามเหลี่ยม พับมุมข้างหนึ่งเข้ากับด้านฐานอีกข้างหนึ่ง ให้ส่วนที่พับซ้อนกันกว้าง 6 เซนติเมตร ผูกชายทั้ง 2 ข้างต่อกันคล้องไว้ใต้ปกเสื้อ ให้ส่วนกึ่งกลางที่พับอยู่ข้างหน้าตรงแนวอกเสื้อ โดยให้ส่วนซ้ายทับส่วนขวา และผูกด้วยแถบผ้าสีขาว สำหรับผูกผ้าผูกคอเป็นเงื่อนโบว์เหนือชายสุดผ้าผูกคอ 6 เซนติเมตร
(5) กระโปรงสีขาว ยาวเสมอเข่า ด้านหน้าและด้านหลังพับเป็นกลีบออกด้านข้างข้างละ 1 กลีบ
(6) เข็มขัดหนังสีขาว กว้างไม่เกิน 3 เซนติเมตร หัวเข็มขัดสี่เหลี่ยมผืนผ้าทำด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราเนตรนารี
(7) ถุงเท้าสีขาว พับสั้นที่ระดับข้อเท้า
(8) รองเท้าหนังหรือผ้าใบสีดำ หุ้มส้นชนิดผูก ไม่มีลวดลาย
ชุดเนตรนารีสมุทรสีขาว เครื่องแบบเนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่เหล่าสมุทร
(1) หมวกกะลาสีสีขาวทำด้วยผ้า มีผ้าพันหมวก “สีเลือดหมู” กว้าง 3 เซนติเมตรมีอักษร “เนตรนารีสมุทร” สีทอง และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติสีทองกำกับหน้าและหลังปลายแถบทั้งสองข้างตัดชายเป็นรูปหางนกแซงแซวมีรูปสมอสีทองนอนตามยาว
(2) เสื้อกะลาสีสีขาวแขนสั้น อกซ้ายมีกระเป๋าปะไม่มีปก 1 กระเป๋า ใต้คอด้านหน้ามีแถบผ้าสีขาว 2 ชาย ยาวชายละ 25 เซนติเมตร ปกคอด้านบนทำด้วยผ้าสีกรมท่ามีแถบผ้าสีขาวทาบสองแถบ แถบนอกกว้าง 2 เซนติเมตรเย็บติดห่างจากขอบปกคอ 5 มิลลิเมตร แถบในกว้าง 5 มิลลิเมตรเย็บติดห่างจากแถบนอก 5 มิลลิเมตร ให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกระโปรง
(3) เสื้อชั้นในคอกลม แขนสั้น สีขาว คอกลมขลิบน้ำเงิน (เสื้อน็อตเหมือนกับทหารเรือ)
(4) ผ้าผูกคอสีเลือดหมูรูปสามเหลี่ยม พับมุมข้างหนึ่งเข้ากับด้านฐานอีกข้างหนึ่ง ให้ส่วนที่พับซ้อนกันกว้าง 6 เซนติเมตร ผูกชายทั้ง 2 ข้างต่อกันคล้องไว้ใต้ปกเสื้อ ให้ส่วนกึ่งกลางที่พับอยู่ข้างหน้าตรงแนวอกเสื้อ โดยให้ส่วนซ้ายทับส่วนขวา และผูกด้วยแถบผ้าสีขาว สำหรับผูกผ้าผูกคอเป็นเงื่อนโบว์เหนือชายสุดผ้าผูกคอ 6 เซนติเมตร
(5) กระโปรงสีขาว ยาวเสมอเข่า ด้านหน้าและด้านหลังพับเป็นกลีบออกด้านข้างข้างละ 1 กลีบ
(6) เข็มขัดหนังสีขาว กว้างไม่เกิน 3 เซนติเมตร หัวเข็มขัดสี่เหลี่ยมผืนผ้าทำด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราเนตรนารี
(7) ถุงเท้าสีขาว พับสั้นที่ระดับข้อเท้า
(8) รองเท้าหนังหรือผ้าใบสีดำ หุ้มส้นชนิดผูก ไม่มีลวดลาย
ชุดเนตรนารีสมุทรสีขาว เครื่องแบบเนตรนารีวิสามัญเหล่าสมุทร
(1) หมวกกะลาสีสีขาวทำด้วยผ้า มีผ้าพันหมวก “สีเขียว” กว้าง 3 เซนติเมตรมีอักษร “เนตรนารีสมุทร” สีทอง และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติสีทองกำกับหน้าและหลังปลายแถบทั้งสองข้างตัดชายเป็นรูปหางนกแซงแซวมีรูปสมอสีทองนอนตามยาว
(2) เสื้อกะลาสีสีขาวแขนสั้น อกซ้ายมีกระเป๋าปะไม่มีปก 1 กระเป๋า ใต้คอด้านหน้ามีแถบผ้าสีขาว 2 ชาย ยาวชายละ 25 เซนติเมตร ปกคอด้านบนทำด้วยผ้าสีกรมท่ามีแถบผ้าสีขาวทาบสองแถบ แถบนอกกว้าง 2 เซนติเมตรเย็บติดห่างจากขอบปกคอ 5 มิลลิเมตร แถบในกว้าง 5 มิลลิเมตรเย็บติดห่างจากแถบนอก 5 มิลลิเมตร ให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกระโปรง
(3) เสื้อชั้นในคอกลม แขนสั้น สีขาว คอกลมขลิบน้ำเงิน (เสื้อน็อตเหมือนกับทหารเรือ)
(4) ผ้าผูกคอสีเขียวรูปสามเหลี่ยม พับมุมข้างหนึ่งเข้ากับด้านฐานอีกข้างหนึ่งให้ส่วนที่พับซ้อนกันกว้าง 6 เซนติเมตร ผูกชายทั้ง 2 ข้างต่อกันคล้องไว้ใต้ปกเสื้อ ให้ส่วนกึ่งกลางที่พับอยู่ข้างหน้าตรงแนวอกเสื้อ โดยให้ส่วนซ้ายทับส่วนขวาและผูกด้วยแถบผ้าสีขาว สำหรับผูกผ้าผูกคอเป็นโบว์เหนือชายสุดผ้าผูกคอ 6 เซนติเมตร
(5) กระโปรงสีขาว ยาวเสมอเข่า ด้านหน้าและด้านหลังพับเป็นกลีบออกด้านข้างข้างละ 1 กลีบ
(6) เข็มขัดหนังสีขาว กว้างไม่เกิน 3 เซนติเมตร หัวเข็มขัดสี่เหลี่ยมผืนผ้าทำด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราเนตรนารี
(7) ถุงเท้าสีขาว พับสั้นที่ระดับข้อเท้า
(8) รองเท้าหนังหรือผ้าใบสีดำ หุ้มส้นชนิดผูก ไม่มีลวดลาย
เครื่องหมายประกอบเครื่องแบบเนตรนารีสมุทร
ตามที่ได้กล่าวถึงในตอนต้นว่าเครื่องแบบเนตรนารีและเครื่องแบบลูกเสือทุกเหล่า ไม่ได้มีมาตรฐานที่ประกาศออกมาอย่างละเอียดหรือชัดเจนมากนัก แต่ในขณะเดียวกันการคิดเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบของแต่ละโรงเรียนหรือสถานศึกษาต่างๆ ก็มีมาตรฐานที่แตกต่างกันอีกเช่นกัน
เพื่อประโยชน์ของนักเรียนหรือผู้ปกครองที่กำลังหาข้อมูลเกี่ยวกับ ชุดเนตรนารีสมุทร ก่อนซื้อจากร้านภายนอก (หรือปักติดเครื่องหมายที่เครื่องแบบเนตรนารีสมุทร) เราขอแนะนำให้ตรวจสอบให้แน่ใจจากทางโรงเรียนหรือสถานศึกษา เกี่ยวกับรายการต่อไปนี้
- ชุดเนตรนารีสมุทร สีขาว หรือ สีกากี?
- ป้ายชื่อใช้แบบใด? แบบปักหรือป้ายชื่อแบบเข็มกลัด และข้อกำหนดอย่างเช่นขนาดหรือสีอย่างไร
- รองเท้าใช้แบบใด? (หนังหรือผ้าใบหรือรองเท้านักเรียน)
- ติดเครื่องหมายอะไรบ้าง? เช่น บางโรงเรียนที่ไม่ติดเครื่องหมายวิชาพิเศษใดเลยก็มี
- ตราจังหวัด (มักจะไม่มีปัญหาหากซื้อหรือสั่งปักในร้านใกล้กับโรงเรียน)
- ป้ายชื่อโรงเรียน ที่บางครั้งซื้อจากนอกโรงเรียนอาจได้แบบที่ผิดเพี้ยนไปบ้าง
- มีอุปกรณ์ประกอบเครื่องแบบอื่นๆ หรือไม่? เช่น เชือก สายยงยศ และสายนกหวีด
อย่างไรก็ตาม รายการเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบเหล่านี้ของ ชุดเนตรนารีสมุทร (และเนตรนารีเหล่าอื่นๆ) หากซื้อจากทางโรงเรียนมักจะมีรายการเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบที่น่าจะครบถ้วนตามที่โรงเรียนหรือสถานศึกษาดังกล่าวใช้อยู่แล้ว