หมู่ลูกเสือ คือ หน่วยย่อยในการจัดกิจกรรมลูกเสือและเนตรนารี ซึ่งประกอบด้วยสมาชิกลูกเสือจำนวนหนึ่งและรวมถึงนายหมู่ลูกเสือและรองนายหมู่ลูกเสือ
ทั้งนี้ หลักเกณฑ์เกี่ยวกับการจัดตั้งหมู่เนตรนารีจะเหมือนกับการจัดตั้งหมู่ลูกเสือ เพราะลูกเสือที่เป็นหญิงจะเรียกว่า เนตรนารี และการอธิบายถึงหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ที่กล่าวถึงลูกเสือจะให้รวมไปถึงเนตรนารีด้วย
อย่างไรก็ตาม หลักเกณฑ์ในการจัดตั้งหมู่ลูกเสือ รวมทั้งการตั้งชื่อหมู่ลูกเสือและการตั้งชื่อหมู่เนตรนารีจะแตกต่างกันในลูกเสือแต่ละประเภท และเนตรนารีแต่ละประเภท
หมู่ลูกเสือสำรอง
หมู่ลูกเสือสำรอง ประกอบด้วย ลูกเสือสำรอง 4 – 6 คน รวมทั้งนายหมู่ลูกเสือสำรอง และรองนายหมู่ลูกเสือสำรอง
การตั้งชื่อหมู่ลูกเสือสำรองและชื่อหมู่เนตรนารีสำรองจะตั้งชื่อตาม สี
- ตัวอย่างเช่น หมู่สีส้ม หมู่สีเหลือง หมู่สีแดง หมู่สีฟ้า และหมู่สีม่วง เป็นต้น
หมู่ลูกเสือสามัญ
หมู่ลูกเสือสามัญ ประกอบด้วย ลูกเสือสามัญ 6 – 8 คน รวมทั้งนายหมู่ลูกเสือสามัญ และรองนายหมู่ลูกเสือสามัญ
การตั้งชื่อหมู่ลูกเสือสามัญจะตั้งชื่อตาม ชื่อสัตว์
- ตัวอย่างเช่น หมู่แกะ หมู่เสือ หมู่ค้างคาว หมู่วัวกระทิง หมู่ไก่ และหมู่นกอินทรี เป็นต้น
การตั้งชื่อหมู่เนตรนารีสามัญจะตั้งชื่อตาม ชื่อดอกไม้
- ตัวอย่างเช่น ดอกทานตะวัน ดอกรักเร่ ดอกชวนชม ดอกบานไม่รู้โรย ดอกลำเจียก ดอกกุหลาบ ดอกมะลิซ้อน ดอกบานชื่น ดอกพิกุล ดอกจำปี และดอกดาวเรือง เป็นต้น
หมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
หมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ประกอบด้วย ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ 6 – 8 คน รวมทั้งนายหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และรองนายหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
การตั้งชื่อหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่จะตั้งชื่อหมู่ลูกเสือตาม บุคคลสำคัญของชาติ และ วีรชนของชาติไทย
- ตัวอย่างเช่น หมู่อู่ทอง หมู่บรมไตรโลกนารถ หมู่พระมหาจักรพรรดิ หมู่สุริโยทัย หมู่นเรศวร หมู่เอกาทศรถ หมู่ปราสาททอง และหมู่พระนารายณ์ เป็นต้น
การตั้งชื่อหมู่เนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่จะตั้งชื่อหมู่ตาม ชื่อนก
- ตัวอย่างเช่น นกกระทุง นกแก้ว นกพิราบ นกขมิ้น นกเค้าแมว นกแซงแซว นกเขา นกขุนทอง นกอินทรี นกหัวขวาน นกกระยาง นกนางนวล นกขุนทอง และนกยูง เป็นต้น
หมู่ลูกเสือวิสามัญ
หมู่ลูกเสือวิสามัญ ประกอบด้วย ลูกเสือวิสามัญ 4 – 6 คน รวมทั้งนายหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และรองนายหมู่ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
การตั้งชื่อหมู่ลูกเสือวิสามัญจะตั้งชื่อตาม หมายเลข
- ตัวอย่างเช่น หมู่ 1 เป็นต้น
การตั้งชื่อหมู่เนตรนารีวิสามัญจะตั้งชื่อตาม ชื่ออัญมณี
- ตัวอย่างเช่น เพชร เพทาย มุกดา และบุษราคัม
สำหรับนายหมู่ลูกเสือจะแต่งตั้งขึ้นโดยผู้กำกับกองลูกเสือ ส่วนรองนายหมู่ลูกเสือจะให้ผู้กำกับกองลูกเสือหารือกับนายหมู่ลูกเสือ ตามข้อบังคับคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการแต่งตั้งผู้บังคับบัญชาลูกเสือ พ.ศ. 2553
