ผ้าพันคอลูกเสือ ผ้าพันคอเนตรนารี

ผ้าพันคอลูกเสือ และผ้าพันคอเนตรนารี เป็นผ้ารูปสามเหลี่ยมหน้าจั่ว ด้านฐานกว้าง 100 เซนติเมตร ด้านตั้ง 75 เซนติเมตร ใช้สีผ้าพันคอลูกเสือตามเขตของลูกเสือตามภาคการศึกษาที่โรงเรียนหรือสถานศึกษาดังกล่าวสังกัดอยู่ และติดตราประจำจังหวัด เวลาใส่สวมห่วงสวมผ้าผูกคอ (ที่ไม่ใช่ห่วงกิลเวลล์)

ดังนั้น รายละเอียดของผ้าพันคอลูกเสือ-เนตรนารี จะแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ สีผ้าพันคอลูกเสือ, ตราประจำจังหวัดของลูกเสือ, และวอคเกิ้ลลูกเสือ-เนตรนารี

ทั้งนี้ การซื้อผ้าพันคอลูกเสือและการซื้อผ้าพันคอเนตรนารีโดยทั่วไปไม่จำเป็นที่จะต้องกังวลกับสีผ้าพันคอลูกเสือ และตราประจำจังหวัดของลูกเสือแต่อย่างใด เนื่องจากในปัจจุบันผ้าพันคอลูกเสือและผ้าพันคอเนตรนารีเป็นแบบสำเร็จรูปที่มีการติดตราประจำจังหวัดของลูกเสือมาบนผ้าพันคอสีที่ถูกต้องอยู่แล้ว การเลือกซื้อผ้าพันคอลูกเสือ-เนตรนารีเพียงแค่เลือกซื้อให้ถูกจังหวัดของโรงเรียนหรือสถานศึกษาของลูกเสือหรือเนตรนารีก็เพียงพอแล้ว

สีผ้าพันคอลูกเสือ และ สีผ้าพันคอเนตรนารี

สีผ้าพันคอลูกเสือ และ สีผ้าพันคอเนตรนารี ที่กำหนดตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ กฎกระทรวงฉบับที่ 1 พ.ศ. 2510 ออกตามความในพระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. 2507¹ ได้กำหนดให้แบ่งสีของผ้าพันคอตามเขตของกิจการลูกเสือ ซึ่งเป็นการแบ่งเขตพื้นที่การศึกษา 12 เขตในอดีต ได้แก่ เหลือง สีเขียว สีตองอ่อน สีฟ้า สีน้ำเงิน สีแดง สีม่วง สีบานเย็น สีเลือดหมู สีชมพู สีแสด และสีไพล

สีผ้าพันคอลูกเสือ แต่ละจังหวัด ตามเขตพื้นที่การศึกษา

•   เขตที่ 1 – สีเหลือง
•   เขตที่ 2 – สีเขียว
•   เขตที่ 3 – สีตองอ่อน
•   เขตที่ 4 – สีฟ้า
•   เขตที่ 5 – สีน้ำเงิน
•   เขตที่ 6 – สีแดง
•   เขตที่ 7 – สีม่วง
•   เขตที่ 8 – สีบานเย็น
•   เขตที่ 9 – สีเลือดหมู
•   เขตที่ 10 – สีชมพู
•   เขตที่ 11 – สีแสด
•   เขตที่ 12 – สีไพล

โดยทั้ง 12 เขต เป็นการแบ่งเขตพื้นที่การศึกษาในปี พ.ศ. 2516 แม้ว่าในปัจจุบันการแบ่งเขตพื้นที่การศึกษาจะถูกเปลี่ยนแปลงไปตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 และใช้มาจนถึงปัจจุบันเพื่อลดความซ้ำซ้อนจากการแบ่งเขตพื้นที่การศึกษาในอดีต

ผ้าพันคอลูกเสือสีเหลือง – เขตที่ 1

• กรุงเทพมหานคร
• นครปฐม
• นนทบุรี
• ปทุมธานี
• สมุทรปราการ
• สมุทรสาคร

ผ้าพันคอลูกเสือสีเขียวแก่ – เขตที่ 2

• นราธิวาส
• ปัตตานี
• ยะลา
• สตูล

ผ้าพันคอลูกเสือสีเขียวตองอ่อน – เขตที่ 3

• ชุมพร
• นครศรีธรรมราช
• พัทลุง
• สงขลา
• สุราษฎร์ธานี

ผ้าพันคอลูกเสือสีฟ้า – เขตที่ 4

• กระบี่
• ตรัง
• พังงา
• ภูเก็ต
• ระนอง

ผ้าพันคอลูกเสือสีน้ำเงิน – เขตที่ 5

• กาญจนบุรี
• ประจวบคีรีขันธ์
• เพชรบุรี
• ราชบุรี
• สมุทรสงคราม
• สุพรรณบุรี

ผ้าพันคอลูกเสือสีแดง – เขตที่ 6

• ชัยนาท
• พระนครศรีอยุธยา
• ลพบุรี
• สระบุรี
• สิงห์บุรี
• อ่างทอง
• อุทัยธานี

ผ้าพันคอลูกเสือสีม่วง – เขตที่ 7

• กำแพงเพชร
• ตาก
• นครสวรรค์
• พิจิตร
• พิษณุโลก
• เพชรบูรณ์
• สุโขทัย
• อุตรดิตถ์

ผ้าพันคอลูกเสือสีบานเย็น – เขตที่ 8

• เชียงใหม่
• น่าน
• พะเยา
• แพร่
• แม่ฮ่องสอน
• ลำปาง
• ลำพูน

ผ้าพันคอลูกเสือสีแดงเลือดหมู – เขตที่ 9

• ขอนแก่น
• บึงกาฬ
• เลย
• สกลนคร
• หนองคาย
• หนองบัวลำภู
• อุดรธานี

ผ้าพันคอลูกเสือสีชมพู – เขตที่ 10

• กาฬสินธุ์
• นครพนม
• มหาสารคาม
• มุกดาหาร
• ยโสธร
• ร้อยเอ็ด
• อำนาจเจริญ
• อุบลราชธานี

ผ้าพันคอลูกเสือสีแสด – เขตที่ 11

• ชัยภูมิ
• นครราชสีมา
• บุรีรัมย์
• ศรีสะเกษ
• สุรินทร์

ผ้าพันคอลูกเสือสีไพล – เขตที่ 12

• จันทบุรี
• ฉะเชิงเทรา
• ชลบุรี
• ตราด
• นครนายก
• ปราจีนบุรี
• ระยอง

ตราประจำจังหวัดบนผ้าพันคอลูกเสือ เนตรนารี

ผ้าพันคอลูกเสือแต่ละจังหวัด และ ผ้าพันคอเนตรนารีแต่ละจังหวัด จะมีตราประจำจังหวัดที่แตกต่างกันในแต่ละจังหวัดในกรอบสี่เหลี่ยมจัตุรัส โดยตราประจังหวัดในผ้าพันคอลูกเสือและผ้าพันคอเนตรนารีนั้นจะดัดแปลงมาจากภาพของตราประจำจังหวัดในแต่ละจังหวัดของไทย

ดังนั้นแล้ว นอกเหนือจากสีผ้าพันคอลูกเสือที่แตกต่างกันตามเขตพื้นที่การศึกษา (แบบเก่า) ทั้ง 12 เขตพื้นที่การศึกษา อีกส่วนหนึ่งของผ้าพันคอลูกเสือที่อาจแตกต่างกันได้ คือ ตราประจำจังหวัดบนผ้าพันคอลูกเสือ-เนตรนารี เหล่านี้นั่นเอง

ผ้าพันคอเนตรนารี กับผ้าพันคอลูกเสือ ต่างกันหรือไม่?

ผ้าพันคอเนตรนารี จะมีแบบเหมือนกับผ้าพันคอลูกเสือทุกประการ ทั้งสีผ้าพันคอลูกเสือ และตราประจำจังหวัดที่ติดที่ด้านหลังของผ้าพันคอของเนตรนารี

โดยมีเพียงวอคเกิ้ลเนตรนารีที่จะแตกต่างออกไปจากลูกเสือ

วอคเกิ้ลลูกเสือ และ วอคเกิ้ลเนตรนารี

วอคเกิ้ลลูกเสือ คือ ปลอกรัดที่ใช้รัดผ้าพันคอของลูกเสือให้เป็นระเบียบเรียบร้อย วอคเกิ้ลลูกเสือ และ วอคเกิ้ลเนตรนารีทำจากวัสดุหลากหลายชนิด และไม่ใช่วอคเกิ้ลแบบห่วงกิลเวลล์

โดยรูปแบบที่ใช้ในลูกเสือและเนตรนารีโดยทั่วไปจะเป็นวอคเกิ้ลลูกเสือ และ วอคเกิ้ลเนตรนารี แบบโลหะตามภาพประกอบด้านบน (ทั้งนี้คุณอาจจะต้องสอบถามโรงเรียนหรือสถานศึกษาถึงรูปแบบวอคเกิ้ลที่ใช้)

จากภาพประกอบด้านบน วอคเกิ้ลลูกเสือ และ วอคเกิ้ลเนตรนารี ที่มีลักษณะแบนจะเป็นวอคเกิ้ลสำหรับลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ และสำหรับเนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ

ส่วนวอคเกิ้ลลูกเสือ และ วอคเกิ้ลเนตรนารี แบบห่วงโลหะ (แบบกลม) จะเป็นวอคเกิ้ลสำหรับลูกเสือสำรอง

การอ้างอิง

1. กฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ กฎกระทรวงฉบับที่ 1 พ.ศ. 2510 ออกตามความในพระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. 2507 ↩︎
2. ภาพสีเขตลูกเสือ และตราลูกเสือในแต่ละจังหวัดจาก Wikipedia โดยมองโกเลีย๔๔ และ นิติรัฐ เกตุแก้ว ↩︎