เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารี เป็นเครื่องแบบที่แบ่งเป็นเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีชาย และผู้บังคับบัญชาเนตรนารีหญิง ลักษณะโดยทั่วไปจะเหมือนกับเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ เพียงแต่จะแตกต่างในส่วนของการใช้เนคไทแทนผ้าพันคอลูกเสือ กางเกงขายาวที่ใช้แทนกางเกงขาสั้น และเครื่องหมายเนตรนารีแทนเครื่องหมายลูกเสือในส่วนต่างๆ ของเครื่องแบบ
โดยเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีในแต่ละเหล่าของผู้บังคับบัญชาเนตรนารีแต่ละประเภทจะมีลักษณะที่เหมือนกันทั้ง เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญ เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่ และเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีวิสามัญ ในแต่ละเหล่า
ทั้งนี้ ในหลายสถานศึกษาอาจมีการอนุโลมให้ผู้กำกับกองเนตรนารีและรองผู้กำกับกองเนตรนารีแต่งเครื่องแบบเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือแทนได้ จึงเป็นเหตุผลให้เราจึงมักที่จะเห็นเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือได้บ่อยกว่ามาก
ข้ามไปยังส่วนที่ต้องการ
สำหรับเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือในแต่ละประเภทและในแต่ละเหล่าดูได้ที่ เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารี เหล่าเสนา
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญ เหล่าเสนา โดยทั่วไปจะมีลักษณะคล้ายกับ เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือสามัญ เหล่าเสนา แต่แตกต่างกันใส่ส่วนของกางเกงของผู้บังคับบัญชาชาย เนคไทที่ใช้แทนผ้าพันคอ และเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบต่างๆ ที่เปลี่ยนจากตราลูกเสือเป็นเครื่องหมายตราเนตรนารี
อย่างไรก็ตาม สถานศึกษาโดยทั่วไปมักจะอนุโลมให้ผู้กำกับกอง รองผู้กำกับกองเนตรนารีสามัญ สามารถแต่งเครื่องแบบผู้กำกับกอง รองผู้กำกับกองลูกเสือสามัญแทน
ผู้บังคับบัญชาเนตรนารี ชาย
หมวกผู้บังคับบัญชาเนตรนารี มี 2 แบบ คือ หมวกปีกกว้างสีกากี และหมวกทรงอ่อนสีเขียว มีลักษณะเดียวกับหมวกผู้บังคับบัญชาลูกเสือ แต่ตราหน้าหมวกจะเป็น “ตราหน้าหมวกรูปเครื่องหมายเนตรนารี ทำด้วยโลหะสีทอง”
- หมวกปีกกว้างสีกากี มีหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีน้ำตาลแก่ กว้าง 3 เซนติเมตร พันรอบหมวก มีหัวขัดสีน้ำตาลแก่ด้านซ้าย ปีกหมวก 2 ข้าง เจาะรูสำหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ สายรัดทำด้วยเชือกถักสีเดียวกับหมวก ผูกเป็นปมไว้ข้างหลัง มีตราหน้าหมวกเครื่องหมายเนตรนารี ทำด้วยโลหะสีทอง
- หมวกทรงอ่อนสีเขียว มีตราหน้าหมวกรูปเครื่องหมายเนตรนารี ทำด้วยโลหะสีทองติดเหนือขอบหมวก เวลาสวมให้ตราหน้าหมวกอยู่เหนือคิ้วซ้าย
เสื้อคอพับสีกากี แขนสั้นเหนือศอกผ่าอกตลอด อกเสื้อทำเป็นสาบกว้าง 3.5 เซนติเมตร มีดุมเหนือเข็มขัด 4 ดุม อกมีกระเป๋าปะข้างละ 1 กระเป๋ามีแถบตรงกึ่งกลางตามทางดิ่ง ปกรูปมน ชายกลางแหลม เจาะรังดุมกึ่งกลางกระเป๋า 1 ดุม มีอินทรธนูสีเดียวกับเสื้ออยู่เหนือบ่าทั้งสองข้าง ด้านไหล่กว้าง 3.5 เซนติเมตร เย็บติดกับตะเข็บไหล่เสื้อ ด้านคอกว้าง 2.5 เซนติเมตร ปลายมน มีดุมที่ปลายอินทรธนูทางด้านคอด้านละ 1 ดุม ดุมลักษณะกลมแบนทำด้วยวัสดุสีน้ำตาลแก่ การแต่งเครื่องแบบให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกางเกง
เนคไทสีเขียว (ใช้แทนผ้าพันคอผู้บังคับบัญชาลูกเสือ) กลัดเข็มเครื่องหมายเนตรนารีขนาดเล็กสีเงินลงยา
กางเกงสีกากีขายาว ขาตรง ไม่พับปลายขา
เข็มขัดหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีน้ำตาล กว้าง 4 เซนติเมตร หัวโลหะสีทอง รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีลายดุนรูปเครื่องหมายเนตรนารี
ถุงเท้าสีกากี ไม่มีการติดพู่
รองเท้าหนัง วัตถุเทียมหนังหรือผ้าใบสีน้ำตาลแก่ ไม่มีลวดลาย หุ้มส้นชนิดผูก
ผู้บังคับบัญชาเนตรนารี หญิง
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญ หญิง รวมถึงเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบผู้กำกับกองเนตรนารีสามัญ หญิง และรองผู้กำกับกองเนตรนารีสามัญ หญิง จะเหมือนกับเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญ ชาย ยกเว้นกางเกงขายาวที่เปลี่ยนเป็นกระโปรง
กระโปรงสีกากี ยาวครึ่งน่อง ไม่มีจีบ ชายกระโปรงไม่บาน
ถุงเท้าสีกากี พับสั้นเพียงข้อเท้า
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารี เหล่าสมุทร เครื่องแบบกากี
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญ เหล่าสมุทร เครื่องแบบสีกากี ทั้งในส่วนของผู้บังคับบัญชาชายและหญิงจะมีลักษณะที่เหมือนกัน โดยแตกต่างกันในส่วนของกางเกงและกระโปรงเท่านั้น
ผู้บังคับบัญชาเนตรนารีเหล่าสมุทร กากี ชาย
หมวกทรงหม้อตาลสีกากี กะบังสีดำ ปลายสายรัดคางมีดุม ทำด้วยโลหะสีทองขนาดเล็กติดที่ขอบหมวกด้านละ 1 เม็ด มีตราหน้าหมวกรูปเครื่องหมายเนตรนารีทำด้วยโลหะสีทอง
เสื้อกะลาสีแขนสั้นสีกากี อกซ้ายมีกระเป๋าปะไม่มีปก 1 กระเป๋า ใต้คอด้านหน้ามีแถบสีขาว 2 ชาย ยาวชายละ 2.5 เซนติเมตร การแต่งเครื่องแบบให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกางเกง
กางเกงสีกากีขายาว ขาตรง ไม่พับปลายขา
เข็มขัดหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีน้ำตาล กว้าง 4 เซนติเมตร หัวโลหะสีทองรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีลายดุนรูปเครื่องหมายเนตรนารี
ถุงเท้าสีกากี
รองเท้าหนัง วัตถุเทียมหนังหรือผ้าใบสีน้ำตาล ไม่มีลวดลาย หุ้มส้นชนิดผูก
ผู้บังคับบัญชาเนตรนารีเหล่าสมุทร กากี หญิง
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญเหล่าสมุทร เครื่องแบบสีกากี ของผู้บังคับบัญชาหญิงจะเหมือนกับเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาชาย ยกเว้นกางเกงขายาวที่เปลี่ยนเป็นกระโปรงแทน
กระโปรงยาวคลุมเข่าสีกากี ไม่มีจีบ ชายกระโปรงไม่บาน
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารี เหล่าสมุทร เครื่องแบบขาว
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญ เหล่าสมุทร เครื่องแบบขาว ทั้งในส่วนของผู้บังคับบัญชาชายและหญิงจะมีลักษณะที่เหมือนกัน โดยแตกต่างกันในส่วนของกางเกงและกระโปรงเท่านั้น
ผู้บังคับบัญชาเนตรนารีเหล่าสมุทร ขาว ชาย
หมวกทรงหม้อตาลสีขาว กะบังสีดำ ปลายสายรัดคางมีดุม ทำด้วยโลหะสีทองขนาดเล็กติดที่ขอบหมวกด้านละ 1 เม็ด มีตราหน้าหมวกรูปเครื่องหมายเนตรนารีทำด้วยโลหะสีทอง
เสื้อกะลาสีแขนสั้นสีขาว อกซ้ายมีกระเป๋าปะไม่มีปก 1 กระเป๋า ใต้คอด้านหน้ามีแถบสีขาว 2 ชาย ยาวชายละ 2.5 เซนติเมตร การแต่งเครื่องแบบให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกางเกง
กางเกงสีขาวขายาว ขาตรง ไม่พับปลายขา
เข็มขัดหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีขาว กว้าง 4 เซนติเมตร หัวโลหะสีทองรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีลายดุนรูปเครื่องหมายเนตรนารี
ถุงเท้าสีกากี
รองเท้าหนัง วัตถุเทียมหนังหรือผ้าใบสีน้ำตาล ไม่มีลวดลาย หุ้มส้นชนิดผูก
ผู้บังคับบัญชาเนตรนารีเหล่าสมุทร ขาว หญิง
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญเหล่าสมุทร เครื่องแบบขาว ของผู้บังคับบัญชาหญิงจะเหมือนกับเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาชาย ยกเว้นกางเกงขายาวที่เปลี่ยนเป็นกระโปรงแทน
กระโปรงยาวคลุมเข่าสีขาว ไม่มีจีบ ชายกระโปรงไม่บาน
ถุงเท้าสีขาว พับสั้นเพียงข้อเท้า
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารี เหล่าอากาศ
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญ เหล่าอากาศ ทั้งผู้บังคับบัญชาชายและหญิงจะมีลักษณะที่เหมือนกัน โดยแตกต่างกันในส่วนของกางเกงและกระโปรงเท่านั้น
ผู้บังคับบัญชาเนตรนารีเหล่าอากาศ ชาย
หมวกทรงอ่อนสีกรมท่า มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ มีปีกนก 2 ข้าง ยาวข้างละ 2 เซนติเมตร ทำด้วยโลหะสีทอง ติดเหนือขอบหมวก เวลาสวมให้ตราหน้าหมวกอยู่เหนือคิ้วซ้าย
เสื้อคอพับกรมท่า แขนสั้นเหนือศอกผ่าอกตลอด อกเสื้อทำเป็นสาบกว้าง 3.5 เซนติเมตร มีดุมเหนือเข็มขัด 4 ดุม อกมีกระเป๋าปะข้างละ 1 กระเป๋า มีแถบตรงกึ่งกลางตามทางดิ่ง ปกรูปมน ชายกลางแหลมเจาะรังดุมกึ่งกลางกระเป๋า 1 ดุม มีอินทรธนูสีเดียวกับเสื้ออยู่เหนือบ่าทั้งสองข้าง ด้านไหล่กว้าง 3.5 เซนติเมตร เย็บติดกับตะเข็บไหล่เสื้อ ด้านคอกว้าง 2.5 เซนติเมตร ปลายมน มีดุมที่ปลายอินทรธนูทางด้านคอด้านละ 1 ดุม ดุมลักษณะกลมแบนทำด้วยวัตถุสีเดียวกับเสื้อ การแต่งเครื่องแบบให้สอดชายเสื้ออยู่ภายในกระโปรง
เนคไทสีเขียว กลัดเข็มเครื่องหมายเนตรนารีขนาดเล็กสีเงินลงยา
กางเกงขายาวสีกรมท่า ขาตรง ไม่พับปลายขา
เข็มขัดหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดำ กว้าง 3 เซนติเมตร หัวโลหะสีทองรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีลายดุนรูปเครื่องหมายเนตรนารี
ถุงเท้าสีกรมท่า พับสั้นเพียงข้อเท้า
รองเท้าหนัง วัตถุเทียมหนัง หรือผ้าใบสีดำ ไม่มีลวดลาย หุ้มส้นชนิดผูก
ผู้บังคับบัญชาเนตรนารีเหล่าอากาศ หญิง
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารีสามัญเหล่าอากาศ ของผู้บังคับบัญชาหญิงจะเหมือนกับเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาชาย ยกเว้นกางเกงที่เปลี่ยนเป็นกระโปรง
กระโปรงกรมท่า ยาวคลุมเข่า ไม่มีจีบ ชายกระโปรงไม่บาน
เครื่องหมายประกอบเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารี
เครื่องหมายประกอบเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาเนตรนารี
- เครื่องหมายจังหวัด ทำด้วยผ้ารูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ยาวด้านละ 5 เซนติเมตร มีรูปและสีตามใบแนบ 2 ท้ายข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครอง หลักสูตร วิชาพิเศษ และเครื่องแบบของเนตรนารี ฉบับชั่วคราว พ.ศ. 2520 ติดที่ไหล่เสื้อข้างซ้าย
- ชื่อกลุ่มหรือกอง ทำด้วยผ้าสีแดง รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง 1.5 เซนติเมตร ยาว 7 เซนติเมตร ขลิบริมสีขาว มีชื่อกลุ่มหรือกองสีขาว ติดโค้งตามไหล่เสื้อข้างขวา
- เลขกลุ่มและเลขกอง ทำด้วยผ้าสีแดง รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ยาวด้านละ 3.5 เซนติเมตร ขลิบริมสีขาว ตัวเลขอารบิกสีขาว เลขกลุ่มสูง 1.5 เซนติเมตร อยู่ข้างบน และเลขกองสูง 1 เซนติเมตรอยู่ข้างล่าง ติดใต้เครื่องหมายชื่อกลุ่มหรือกอง (กองเนตรนารีที่จัดเป็นกลุ่มไม่ได้ ใช้เลขกองอย่างเดียว)
- เครื่องหมายผู้กำกับเนตรนารีเบื้องต้น ทำด้วยโลหะสีเงิน รูปตราเนตรนารี กว้าง 2 เซนติเมตร ยาว 3 เซนติเมตร
- เครื่องหมายผู้กำกับเนตรนารีชั้นสูง ทำด้วยโลหะสีทอง พื้นลงยาสีแดง รูปเครื่องหมายวชิราวุธสีทอง กว้าง 2.5 เซนติเมตร ยาว 4 เซนติเมตร
- สายนกหวีด เป็นห่วงคล้องคอทำด้วยด้ายถัก 1 สาย สีเหลืองสลับดำ ปลายสายผูกนกหวีดสอดไว้ในกระเป๋าเสื้อข้างซ้าย (หากสวมเครื่องหมายผู้กำกับลูกเสือขั้นวูดแบดจ์ ไม่ต้องสวมสายนกหวีด)
- เครื่องหมายผู้กำกับลูกเสือขั้นวูดแบดจ์ ทำด้วยไม้สองท่อน ร้อยด้วยเชือกหนังสวมคอด้านหน้าให้ไม้วางทับเนคไท
เครื่องหมายตำแหน่งผู้กำกับกองเนตรนารี และรองผู้กำกับกองเนตรนารี
- เครื่องหมายตำแหน่งผู้กำกับกองเนตรนารี ทำด้วยโลหะรูปวงรี กว้าง 3 เซนติเมตร ยาว 4 เซนติเมตร ตรงกลางมีเครื่องหมายเนตรนารีสีทอง พื้นสีเขียวและขอบสีทอง ติดเครื่องหมายที่กึ่งกลางกระเป๋าเสื้อขวา
- เครื่องหมายตำแหน่งรองผู้กำกับกองเนตรนารี ทำด้วยโลหะรูปวงรี กว้าง 3 เซนติเมตร ยาว 4 เซนติเมตร ตรงกลางมีเครื่องหมายเนตรนารีสีทอง พื้นสีแดงและขอบสีทอง ติดเครื่องหมายที่กึ่งกลางกระเป๋าเสื้อขวา
