เงื่อนผูกทแยง คือ เงื่อนที่มีลักษณะเป็นเชือกพันรอบเสา 2 ต้นในแนวทแยงในลักษณะรูป X โดยเงื่อนผูกทแยงเป็นเงื่อนที่มีประโยชน์ในการค้ำยันป้องกันการล้ม ทำให้เงื่อนมักจะพบได้ในงานก่อนสร้าง
การใช้ประโยชน์หลักของ เงื่อนผูกทแยง (Diagonal Lashing) เป็นเทคนิคในการผูกเงื่อนที่ใช้ในการมัดหรือผูกวัตถุสองชิ้นหรือมากกว่าด้วยกันอย่างแน่นหนา โดยไม่ให้เงื่อนคลายตัวออกมาได้ง่าย มักถูกใช้ในกิจกรรมกลางแจ้ง การเดินป่า การปีนเขา และการใช้งานที่ต้องการเงื่อนที่แข็งแรงและมั่นคง
เงื่อนผูกทแยง จึงมักจะเป็นการใช้ในการทำตอม่อสะพาน การทำนั่งร้าน ทาสีอาคาร ยึดเสาป้องกันการล้ม ตลอดจนการสร้างค่ายพักแรม
วิธีผูกเงื่อนผูกทะแยง
การผูกเงื่อนผูกทแยงแบบคร่าวๆ เป็นการผูกไม้ให้ติดกันเป็นรูปตัว X โดยใช้กลางเชือกพันขึ้นต้นด้วยเงื่อนผูกซุง จากนั้นให้พันเชือกให้ทแยงมุมไขว้กันในมุมตรงกันข้าม และลำดับสุดท้ายผูกจบด้วยเงื่อนพิรอดที่ไม้ฝั่งใดฝั่งหนึ่งแล้วหักคอไก่
ขั้นตอนวิธีการผูกเงื่อนผูกทแยง
- เริ่มจากพันเชือกรอบเสาทั้ง 2 ต้น ตรงระหว่างมุมตรงข้ามด้วยเงื่อนผูกซุง (อาจเริ่มจากฝั่งใดก่อนก็ได้)
- จากนั้นพันเชือกกับไม้เสาทั้ง 2 ต้น ในมุมตรงข้ามคู่แรก (มุมทแยง) ประมาณ 3 รอบให้ตึง
- แล้วดึงเชือกพันเปลี่ยนมุมตรงข้ามคู่ที่ 2 อีก 3 รอบ
- สุดท้ายดึงเชือกพันหักคอไก่ (พันรอบเชือกระหว่างไม้เสาทั้งสอง) สัก 2 ถึง 3 รอบ พันเสร็จเอาปลายเชือกผูกตะกรูดเบ็ดทีไม้เสาต้นใดต้นหนึ่ง
- เก็บซ่อนปลายเชือกให้เรียบร้อย
ในการใช้เงื่อนผูกแยง ควรเลือกชนิดเงื่อนให้เหมาะสมกับงานเพื่อป้องกันความเสี่ยงจากโครงสร้างที่ไม่มั่นคง ควรผูกเงื่อนให้แน่นมากพอแต่ไม่แน่นจนทำให้เชือกขาดหรือชำรุด และหมั่นตรวจเช็กความแน่นหนาของเงื่อนเป็นประจำหากต้องใช้งานต่อเนื่องเป็นเวลานานเพื่อป้องกันการคลายตัว หรือป้องกันเชือกที่ยึดโครงสร้างขาดหรือหลุดออกจากเสา ซึ่งอาจจะนำไปสู่อุบัติเหตุได้
ประโยชน์ของเงื่อนผูกทะแยง
ประโยชน์หลักของเงื่อนผูกทแยง (Diagonal Lashing) คือ การผูกเงื่อนที่ใช้ในการมัดหรือผูกวัตถุสองชิ้นหรือมากกว่าด้วยกันอย่างแน่นหนา ดังนั้นแล้วการผูกทะแยงจึงมักจะใช้เพื่อประโยชน์ ดังนี้
- ยึดติดวัตถุให้แน่น: เงื่อนผูกแยงช่วยให้วัตถุที่ถูกผูกติดกันมีความแข็งแรงและมั่นคง ไม่หลุดออกจากกัน
- กระจายแรง: เมื่อมีแรงกระทำต่อโครงสร้างที่ถูกผูกด้วยเงื่อนผูกแยง แรงนั้นจะถูกกระจายไปตามเส้นเชือก ทำให้โครงสร้างมีความแข็งแรงทนทาน
- ปรับเปลี่ยนรูปทรง: เงื่อนผูกแยงสามารถปรับเปลี่ยนรูปทรงของโครงสร้างได้ตามต้องการ เช่น การทำโครงหลังคาโค้งหรือมุมฉาก
วิธีผูกเงื่อนอื่น ๆ ทั้งหมดมากกว่า 20 แบบ
- เงื่อนพิรอด
- เงื่อนกระหวัดไม้
- เงื่อนผูกร่น หรือ เงื่อนทบเชือก
- เงื่อนตะกรุดเบ็ด
- เงื่อนขัดสมาธิ หรือ เงื่อนหัก
- เงื่อนบ่วงสายธนู
- เงื่อนประมง
- เงื่อนเลข 8 หรือ ปมตาไก่
- เงื่อนผูกซุง
- เงื่อนผูกรั้ง
- เงื่อนเก้าอี้
- เงื่อนขโมย
- เงื่อนผูกกระดาน
- เงื่อนยายแก่
- เงื่อนผูกแน่น
- การผูกประกบ
- การผูกทแยง
- การผูกกากบาท
- การผูกตอม่อสะพาน